WHOIS چيست؟
Whois يك پروتكل درخواست و پاسخ است كه براي درخواست ديتابيس محل ذخيرهي كاربران ثبت شدهي منابع اينترنت مانند نام دامنه، بلوكهاي آدرس IP، شبكههاي خودگردان، و برخي اطلاعات ديگر به كار ميرود. اين پروتكل محتواي ديتابيس را به فرمت مناسب خوانده شدن توسط كاربر بر ميگرداند.
به شكل سادهتر و آنچه براي كاربرد هرروزهي كاربران اينترنت لازم است Whois ليست ركوردهايي را نگهداري ميكند كه مالكان دامنهها و اطلاعات تماس آنها را مشخص ميكند. مقررات مربوط به ثبت دامنهها و مالكيت آنها را «شركت تخصيص نامها و دامنههاي اينترنتي» (ICANN) تعيين ميكند. امروزه ركوردهاي Whois به يكي از منابع اساسي براي حفظ يكپارچگي فرآيند ثبت و مالكيت دامنه تبديل شدهاند.
WHOIS چيست؟
Whois يك پروتكل درخواست و پاسخ است كه براي درخواست ديتابيس محل ذخيرهي كاربران ثبت شدهي منابع اينترنت مانند نام دامنه، بلوكهاي آدرس IP، شبكههاي خودگردان، و برخي اطلاعات ديگر به كار ميرود. اين پروتكل محتواي ديتابيس را به فرمت مناسب خوانده شدن توسط كاربر بر ميگرداند.
به شكل سادهتر و آنچه براي كاربرد هرروزهي كاربران اينترنت لازم است Whois ليست ركوردهايي را نگهداري ميكند كه مالكان دامنهها و اطلاعات تماس آنها را مشخص ميكند. مقررات مربوط به ثبت دامنهها و مالكيت آنها را «شركت تخصيص نامها و دامنههاي اينترنتي» (ICANN) تعيين ميكند. امروزه ركوردهاي Whois به يكي از منابع اساسي براي حفظ يكپارچگي فرآيند ثبت و مالكيت دامنه تبديل شدهاند.
ركورد Whois چيست؟
يك ركورد Whois شامل همهي اطلاعات مرتبط با يك فرد، گروه، شركت، يا سازمان را كه دامنهاي را به نام خود ثبت كرده مطابق آنچه در زمان ثبت دامنه ارايه شده ميگردد. معمولاً يك ركورد Whois اطلاعات زير را در بر دارد:
نام و اطلاعات تماس و آدرس ثبت كننده (مالك دامنه)
نام و اطلاعات تماس شركت ثبت دامنه (كه دامنه را به نام مالك ثبت نموده)
تاريخ ثبت
نيم سرورهاي دامنه
آخرين بهروزرساني
تاريخ انقضاي دامنه
بهعلاوه در بيشتر موارد اطلاعات تماس ادمين، رابط فني، و رابط مالي دامنه نيز كه اغلب همان مالك دامنهاند در ركورد Whois ديده ميشوند.
مدلهاي Whois
دو مدل دادهي متفاوت براي ذخيرهي اطلاعات منابع Whois وجود دارد:
۱- مدل رقيق (Thin):
جستجوي Whois رقيق تنها اطلاعات شركت ثبت دامنه، نيمسرورها، و تاريخهاي ثبت را بر ميگرداند. براي به دست آوردن اطلاعات بيشتر دربارهي مالك دامنه بايد يك جستجوي Whois ثانويه از شركت ثبت دامنهي مشخص شده انجام داد. به عبارت دقيقتر در Whois رقيق يك سرور Whois تنها نام سرور Whois شركت ثبت مربوط به آن دامنه را بر مي گرداند و جزييات كامل اطلاعات Whois دامنه را بايد از سرور Whois دوم درخواست كرد. براي مثال سرورهاي Whois دامنهي com. تنها درخواست whois را به شركت ثبت مربوط به دامنهي جستجو شده ارجاع ميدهند.
۲- مدل غليظ (Thick):
در Whois غليظ اطلاعات ثبت دامنه به شكل كامل ارايه ميشود. اين اطلاعات كامل شامل اطلاعات تماس (ثبت كننده، ادمين، رابط فني، و رابط مالي) ميشود. در نتيجه با يك جستجوي Whois غليظ همهي اطلاعات لازم دربارهي مالك دامنه، محل ثبت دامنه، نيم سرورهاي دامنه، تاريخ ثبت، تمديد، و انقضاي دامنه ميشود. در اين حالت يك سرور Whois همهي اطلاعات را به جاي ارجاع دادن به سرور Whois شركت ثبت دامنه خود ذخيره ميكند. مثلاً براي دامنههاي org. يك سرور Whois ميتواند همهي اطلاعات را مستقيماً برگرداند.
تفاوتهاي دو مدل
مدل Whois غليظ يكپارچهتر و پايدارتر است و سرعت پاسخگويي آن به درخواستها تا حدودي بيشتر است. اگر يك شركت ثبت دامنه كار را تعطيل كند سرور Whois غليظ همچنان همهي اطلاعات ضروري را در اختيار دارد (به شرط آنكه ثبت كننده اطلاعات درست وارد كرده باشد و ويژگي محرمانگي اطلاعات تماس را روي دامنهاش فعال نكرده باشد). اما در مدل رقيق ممكن است دسترسي به اطلاعات تماس آسان نباشد و مالك دامنه براي اثبات مالكيت و كنترل دامنهاش به مشكل بخورد.
جزييات مدل مورد استفاده براي ذخيرهي ركوردهاي Whois ميان رجيستريهاي دامنههاي سطح بالا متفاوت است. برخي دامنههاي سطح بالا مانند com و net از مدل Whois رقيق استفاده ميكنند؛ در نتيجه شركت ثبت دامنه بايد اطلاعات مشتريان را خود نگه دارد. اما بقيهي رجيستريهاي دامنههاي سطح بالاي جهاني مانند org از مدل Whois غليظ استفاده ميكنند. دامنههاي سطح بالاي كشوري هر كدام در اين مورد مقررات خود را دارند.